13. Zorg ervoor dat Kernenergie als duurzaam wordt aangemerkt in de EU Sustainable Taxonomy
De EU Taxonomie (Taxonomie) is een hulpmiddel om investeerders te helpen begrijpen of een economische activiteit ecologisch duurzaam is, en helpt om in de richting van een koolstofarme economie te navigeren. De taxonomie zal mogelijk kernenergie van de huidige generatie uitsluiten voor privaat institutioneel geld zoals Nederlandse pensioenfondsen. Kernafval zal dan waarschijnlijk het belangrijkste argument zijn. Echter, ook voor de huidige generatie geldt al dat kernenergie per geproduceerde eenheid één van de energiebronnen is die het minste afval produceert. Dat afval is daarbij voor meer dan 95% recyclebaar in reactoren van toekomstige generaties.36,37,38,39
Dit onderwerp is nu in behandeling bij het Joint Research Centre van de EC. Onze verwachting is dat de volgende generatie kerncentrales, die een gesloten brandstof cyclus hebben, binnen de taxonomie zal worden toegelaten.40 Maar brandstof van de huidige generatie kerncentrales kan deels binnen de huidige generatie al worden gerecycled. Dit gebeurt bijvoorbeeld met de Nederlandse brandstof in Frankrijk bij La Hague.41 Het ongebruikte deel van het uranium wordt nu al bewaard en kan worden ingezet voor een volgende generatie reactoren.
De nieuwe generatie reactoren bieden inderdaad grote voordelen qua uraniumefficiëntie, waarbij ook de hoeveelheid finale restproducten sterk vermindert. Ook de tijd waarin deze restproducten radioactief blijven wordt dan sterk gereduceerd. Diverse nieuwe reactorconcepten, waaronder de gesmoltenzoutreactor die in Nederland in ontwikkeling is, kunnen daarnaast op meer brandstoffen draaien dan alleen uranium, ze kunnen bijvoorbeeld ook gebruik maken van thorium.42
Maar op dit moment is het al mogelijk om zo’n 95% van de kernbrandstof na recycling te bewaren voor later gebruik in die toekomstige generatie reactoren. Dit is ook wat in Borssele gebeurt. De manier van opwerken en hergebruiken zoals Borssele toepast, en de gedegen manier van tussentijdse opslag van de restproducten zoals we bij COVRA hebben georganiseerd, krijgt wereldwijd lof. Zo demonstreert Nederland nu al een near-circular brandstofcyclus.
Het is aanbevelenswaardig om de nu nog bij COVRA opgeslagen en als afval bestempelde U3O8 opnieuw te classificeren. Dit is namelijk bruikbare brandstof voor reactors met een snel spectrum.
Daarbij vergt de klimaatopgave dat we de juiste prioriteiten stellen. We hebben niet de luxe om technologieën uit te sluiten op basis van ideologische overwegingen. Omdat klimaatbeleid een urgente zaak is, moeten alle koolstofarme energiebronnen kunnen bijdragen, en al deze koolstofarme energiebronnen moeten hun plek krijgen in de definitieve taxonomie inzake duurzame financiën.
Er is een reëel gevaar dat kernenergie zal worden uitgesloten van de taxonomie – daarmee is het ontoegankelijk voor private financiering van institutionele beleggers die in kernenergie een duurzame investering zouden zien. Dit geldt ook voor de Nederlandse staat. Het is dan ook van het grootste belang dat de afweging gebaseerd zal zijn op wetenschappelijk bewijs. Ze mag niet worden beïnvloed door enige politieke of ideologische agenda. Meer dan 100 wetenschappers en milieuactivisten hebben daarom een brief aan de Europese Commissie (EC) ondertekend waarin wordt opgeroepen tot een tijdige en rechtvaardige beoordeling van kernenergie in de taxonomie.43,44
36 https://www.orano.group/en/nuclear-expertise/from-exploration-to-recycling/world-leader-in-recycling-used-nuclear-fuels
37 http://large.stanford.edu/courses/2017/ph241/wang2/
38 https://nuclear.gepower.com/build-a-plant/products/nuclear-power-plants-overview/prism1
39 https://www.wired.com/story/recycled-nuclear-waste-will-power-a-new-reactor/
40 https://www.scientificamerican.com/article/how-long-will-global-uranium-deposits-last/
41 https://www.orano.group/en/nuclear-expertise/orano's-sites-around-the-world/recycling-spent-fuel/la-hague/unique-expertise
42 Bijvoorbeeld in de gesmoltenzoutreactor die in Nederland in ontwikkeling is. De huidige verwachting is dat in 2035 de eerste vermogensreactor op gesmolten zout in gebruik kan worden genomen. https://www.nrg.eu/nieuws/nederlands-kennisconsortium-opgericht-voor-de-ontwikkeling-van-gesmoltenzoutreactoren
43 https://snetp.eu/2020/05/27/over-100-non-industrial-organisations-call-for-a-just-assessment-of-nuclear-energy-in-the-eu-taxonomy-of-sustainable-finance/
44 https://snetp.eu/wp-content/uploads/2020/05/NGO-Civil-society-on-Taxonomy-2020.pdf