Kernenergie, voor Nederland de beste oplossing 

Kernenergie is betrouwbaar, het levert 2 tot 3 keer goedkopere elektriciteit dan zonnepanelen en windturbines, èn kernenergie is ongeveer 10x effectiever tegen klimaatopwarming. Bovendien heeft kernenergie 10x minder materialen nodig, 10x minder mijnbouw en is het ruimtebeslag 100-1.000x kleiner.
De bezwaren die tegenstanders aanvoeren (over afval, risico’s of kosten) komen voort uit misverstanden. Vele voormalige tegenstanders zijn voorstander geworden toen ze eenmaal de feiten begrepen.

Hieronder lichten we de voordelen van kernenergie toe en gaan we in op zorgen en de punten die door tegenstanders vaak worden genoemd. Kernenergie is onbetwist betrouwbaar. Het levert het hele jaar, zomer en winter, dag en nacht vol vermogen. Of een variabel vermogen indien dat nodig is.

Het best voor het klimaat 
Kernenergie is meer dan 10 keer zo effectief in het afremmen van klimaatopwarming. Dat komt omdat de Carbon Footprint per kW zonnepanelen of windturbines al hoger is dan die van kernenergie. Bovendien heeft kernenergie een 2-10x hogere capaciteitsfactor èn een 3-6 keer langere levensduur ten opzichte van zonnepanelen en windturbines. Nog los van alle extra kabels en trafo’s en batterijen en electrolysers die nodig zijn voor wind en zon.

Zie hier een link naar een goed gedocumenteerd openbaar rapport met een uitgebreide analyse en vergelijking.

Twee tot drie keer lagere kosten dan zon en wind

Tegenstanders van kernenergie tonen vaak LCOE grafieken als argument dat kernenergie duurder is dan wind en zon. Deze LCOE berekeningen zijn vaak gebaseerd op onrealistische aannames, zeker voor Nederland, ook zijn de berekeningen vaak niet goed uitgevoerd.
Het belangrijkste probleem van LCOE is dat dit alleen gaat over de kosten van opwek onder ideale omstandigheden.

Voor een energiesysteem zijn de opwekkosten maar de helft van het verhaal; juist wind en zon veroorzaken hoge systeemkosten: kosten voor extra kabels en trafo’s, kosten voor opslag, curtailmentkosten, balanceringskosten, flexibiliteitskosten en capaciteitskosten.

In de praktijk en uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat kernenergie leidt tot lagere elektriciteitskosten. In Nederland heeft een energiemix op basis van grotendeels kernenergie 2 tot 3 lagere kosten ten opzichte van een mix op basis van zon en wind.
 

De kosten van kernenergie ten opzichte van zon en wind

Achtergrond

Nederland wil voor 2050 alle elektriciteit fossielvrij opwekken. Maar stuwmeren zijn hier niet mogelijk en biogas en biomassa is maar beperkt voorhanden. Vrijwel al onze elektriciteitsopwek moet daarom komen van zon, wind en kernenergie.

Methoden

De vaak aangehaalde LCOE methode kijkt naar de kosten van opwek. Maar het gaat een bedrijf, burger of de maatschappij niet om opwekkosten maar om de totale elektriciteitskosten, inclusief systeemkosten. Er zijn verschillende methoden om deze volledige elektriciteitskosten te berekenen of te simuleren.

Hieronder worden drie verschillende methoden samengevat, elk met een ander perspectief:

1. Volledige elektriciteitskosten - Levelised Full System Cost of Electricity
2. Scenario-analyses voor een fossielvrije elektriciteitsmix
3. Indicatieve kostenvergelijking voor Nederland

Welke van deze methoden je ook gebruikt – voor Nederland blijkt kernenergie 2-4 keer goedkoper dan elekctriciteit uit wind en zon. Bovendien blijkt: hoe meer kernenergie hoe lager de systeemkosten.

Praktijk

De Europese groothandelsprijzen tonen al jaren dat kernenergie juist voordelig is. Frankrijk hoort al jaren tot de Europese landen met de laagste stroomprijzen. In tegendeel tot Nederland, Engeland en Duitsland, die in 2024 rond de 50% elektriciteit opwekten met zon en wind, en die juist de hoogste groothandelsprijzen van Europa hebben.

1. Levelised Full System Cost of Electricity
    

Terwijl de LCOE alleen kijkt naar de kosten van elektriciteitsopwek, neemt de LFSCOE ook de benodigde systeemkosten mee: voor netwerken, balancering, opslag en reservecapaciteit.

Diverse internationale studies laten zien dat de totale elektriciteitskosten uit zon en wind een factor twee tot vier hoger zijn ten opzichte van kernenergie. Ter illustratie de onderstaande grafiek van Robert Idel uit 2022.

Ook onderzoek van prof. Mulder, Rijksuniversiteit Groningen, 2023 toont dat de marginale kosten van kernenergie vrijwel altijd (fors) lager zijn dan de marginale kosten van wind en zon, voor vele scenario’s van de energiemix.

De VALCOE methode van het IEA (2020) toont dezelfde uitkomsten. Uitgebreidere toelichting met samenvattingen en referenties naar de oorspronkelijke bronnen vindt u in dit rapport [weblink toevoegen].

1. Scenario’s voor een fossielvrije elektriciteitsmix

In onderzoeken van gerenommeerde organisaties als de OECD en MIT zijn vele scenario’s geanalyseerd voor een fossielvrije energiemix en dan voor diverse regio’s. Daaruit blijkt consequent dat een mix die grotendeels bestaat uit kernenergie 2 à 3 keer goedkoper is dan een mix op basis van zon en wind (zie figuur 2). Dit geldt bij uitstek voor Nederland dat niet beschikt over stuwmeren en waar de zoninstraling laag is.

Een energiemix die in het midden van de genoemde scenario’s ligt (bijv 50% kern en 50% zon/wind), heeft ook kosten die tussen de bovengenoemde scenario’s in liggen. Uitgebreidere toelichting en referentie naar de oorspronkelijke bronnen vindt u in dit rapport [weblink toevoegen].

1. Indicatieve kostenvergelijking voor Nederland door Clean&Co

In veel internationale rapporten, en zeker bij LCOE grafieken van Lazard, IRENA en BNEF, wordt als basis van de kosten van zonnestroom de zoninstraling in Texas of Californië gebruikt. De zoninstraling in Nederland is echter de helft daarvan.

Het is belangrijk in een kostenvergelijking factoren te gebruiken die representatief zijn voor Nederland. Dat heeft adviesburo Clean&Co hier gedaan: capaciteitsfactoren en bouwkosten van PV en Wind op basis van recent Nederlands marktonderzoek; conservatieve inschattingen voor de levensduur en een hoge inschatting voor de bouwkosten van een kerncentrale(€7 MRD/GW).

De systeemkosten van een opwekker zijn afhankelijk van het percentage van die opwekker in de mix; daarom worden de systeemkosten voor twee scenario’s gegeven. Met heeft de rente en inflatie gelijk gesteld aan 0%. Een vereenvoudiging die echter kan worden verantwoord vanwege het maatschappelijke perspectief op de kosten.

Kernenergie: 10 keer beter voor het klimaat

Kernenergie is meer dan 10 keer zo effectief in het afremmen van klimaatopwarming. Dat komt omdat de Carbon Footprint per kW zonnepanelen of windturbines al hoger is dan die van kernenergie. Bovendien heeft kernenergie een 2-10x hogere capaciteitsfactor èn een 3-6 keer langere levensduur ten opzichte van zonnepanelen en windturbines. Nog los van de carbon footprint alle extra kabels, trafo’s, batterijen en elektrolysers die nodig zijn voor een systeem op basis van wind en zon.

De onderstaande figuur toont de verschillen tussen een energiesysteem op basis van kernenergie en een systeem op basis van zon en wind (zoals het NPE).

Binnenkort plaatsen wij hier enkele links naar een goed gedocumenteerd openbaar rapport met uitgebreide analyse, vergelijking en alle bronvermeldingen.