De informatie hieronder maakt deel uit van een reeks van acht pagina's die ook afzonderlijk gelezen kunnen worden. Ze vormen een samenvatting van en aanvulling op de antwoorden die EZK gaf naar aanleiding van een webinar voor burgers over kernenergie. Hoe wij bij onze aanvullingen te werk zijn gegaan vindt u in de algemene inleiding, die u ook de weg wijst naar de overige pagina's.

Hieronder citeren we de vraag of vragen zoals die door burgers werden gesteld.

Specifiek over fusie willen wij de vragensteller wijzen op hét grote nadeel van fusie, dat eruit bestaat dat er nog geen werkend concept bekend is. Dit in tegenstelling tot nieuwere generaties splijtingsreactoren, waarvan al decennia werkende exemplaren bestaan. Daarbij is het een grote vraag hoe fusiereactoren, zeker in vergelijking met de nieuwe generatie splijtingsreactoren¹, per kilowattuur zullen presteren qua kosten en afvalprofiel.

Wat betreft de voor- en nadelen van ál deze technologieën, inclusief die voor ‘hernieuwbare’ energie, bepleiten wij een eerlijk vergelijk voor álle aspecten van de levenscyclus, gemeten per kilowattuur. Deze analyse laat naar onze mening het best zien wat de relatieve maatschappelijke waarde is van de verschillende technologieën. In zijn algemeenheid is ‘weinig materiaal per kwh’ waarschijnlijk een beter criterium voor schone energie dan of het ‘hernieuwbaar’ is. Een studie van de Europese economische commissie van de Verenigde Naties (UNECE) vormt hiervoor een goede aanzet.²

Op de afwegingen gaat EZK begrijpelijkerwijs niet in, dit ziet zij als taak van de politiek. Het standpunt van e-Lise over de aanpak van EZK inzake SMR’s is dat SMR’s zijn ontwikkeld om kernenergie mogelijk te maken in geliberaliseerde elektriciteitsmarkten. En dat EZK, als de ontwikkeling van SMR’s wil ondersteunen, zoveel als mogelijk zou moeten handelen in die geest. Concreet betekent dit dat inzake de realisatie van SMR’s EZK veel minder een rol als initiator zal hebben. Maar de overheid kan zeker wél in dit proces een faciliterende rol spelen, met name door alle aandacht te richten op het vormgeven van een consistent overheidsbeleid, een energie- en industriebeleid en een elektriciteitsmarkt die zodanig zijn ontworpen dat ze het algemeen belang zo goed mogelijk dienen. Dit kan langs democratische lijnen, in samenspraak met burgers en stakeholders, zowel in Nederland als in de EU worden geconcretiseerd. Voor die optimalisatie zijn echter nog wel wat reparaties in Nederlandse wetgeving en Europese richtlijnen nodig.³

Zie hiervoor ook de laatste alinea van de bijdrage die e-Lise aan EZK heeft gegeven in het kader van het ‘Ruimtelijke proces’.⁴

We vinden we het de moeite waard om een kort antwoord te geven, omdat reactoren van de vierde generatie mogelijk dichterbij zijn dan vaak, óók door EZK, wordt aangenomen. Het voordeel daarvan is echter niet zozeer de veiligheid (die immers ook voor de huidige reactoren al uitstekend is), maar het feit dat deze mogelijk tegen lagere kosten kan worden bereikt. Het tweede belangrijke voordeel is de betere benutting van de nucleaire brandstof. Belangrijk is om daarbij te beseffen dat ‘vierde generatie’ reactoren ook dat de brandstofbenutting van bestaande reactoren verbetert.⁵ Immers, in lijn met het standpunt van stichting e-Lise dat bij iedere vorm van opwek gekeken moet worden naar de gehele levenscyclus, betekent hergebruik van nucleaire brandstof dat ook de milieueffecten van bestaande centrales nóg beter worden.